Er zijn verschillende voorzieningen voor de fietsers in de stad. De voorzieningen worden voortdurend ontwikkeld en verbeterd en worden betaald door de gemeentes en/of het gewest.
De voorzieningen voor de fietsers kunnen verwezenlijkt worden door middel van fietspaden, die eenrichtings- of tweerichtingspaden kunnen zijn, afgebakend, afgescheiden en/of verhoogd. Daarnaast zijn er ook markeringen die het gemengd verkeer van gemotoriseerde voertuigen en fietsers (en steps of andere nieuwe voortbewegingstoestellen) handhaven.
Het is namelijk niet altijd mogelijk om fietspaden aan te leggen wegens plaatsgebrek in de openbare ruimte. Een fietspad moet aan een bepaalde breedte voldoen om een veilige doorgang voor fietsers mogelijk te maken. Waar deze breedte niet in acht kan worden genomen, kan een fietsstraat of fietslogo's worden voorzien om de plaats van de fietser te legitimeren. Over het algemeen moet de fietser de weg gebruiken. In tegenstelling tot een afgebakend fietspad op de weg, dat is gemarkeerd met twee evenwijdige stippellijnen, waar de automobilist niet mag op rijden of stoppen, mag de automobilist wel op de fietslogo's rijden.
Vervolgens zijn er routes die werden gekozen om in te richten voor meer veiligheid en comfort voor de fietser. Dit zijn er enkele:
- Gemeentelijke en gewestelijke fietsroutes
- De gewestelijke fietsroutes (GFR’s)
- De gemeentelijke fietsroutes (GemFR’s)
- FietsGEN
- De «fietsstraten»
Gemeentelijke en gewestelijke fietsroutes
Fietsroutes zijn aanbevolen wegen voor verplaatsingen met de fiets van middellange en lange afstand die ofwel door verschillende gemeenten ofwel binnen eenzelfde gemeente lopen. Er bestaan 2 soorten naargelang de autoriteit die de werkzaamheden uitvoert:
- de gewestelijke fietsroutes (GFR’s);
- de gemeentelijke fietsroutes (GemFR’s).
De gewestelijke fietsroutes (GFR’s)
De gewestelijke routes zijn op gewestelijk niveau ontworpen, ook al gebruiken ze gemeentewegen. In samenwerking met de gemeente wordt de route bepaald en de aanleg voorzien. Na uitreiking van de stedenbouwkundige vergunning voert het gewest in principe de werkzaamheden uit en staat het in voor de financiering ervan.
In Ukkel bestaat er een uitzondering. Er werd namelijk een vergunning uitgereikt voor de aanleg van vier GFR’s (7, 8, B en C) over een totale lengte van 15 km in Ukkel. Bepaalde werkzaamheden zullen echter worden opgevolgd door de gemeente. Het gaat met name om routes die passeren door de Vanderkinderestraat, de Grasmusstraat en binnenkort de Burgemeester Jean Herinckxlaan.
Meer informatie
Raadpleeg voor meer informatie de website van het gewest.
De gemeentelijke fietsroutes (GemFR’s)
Het Gemeentelijk Mobiliteitsplan van 2006 duidt 4 doorlopende gemeentelijke fietsroutes (GemFR’s) aan als aanvulling op het GFR-netwerk. Deze 4 routes werden duidelijk uitgekozen om het netwerk te verfijnen, valleien en heuvels met elkaar te verbinden, en ze bevatten verkeersvrije wegen.
Het is voornamelijk de bedoeling om:
- de bestaande infrastructuur te benutten zoals doodlopende straten, woonstraten, paden, enz.,
- en veilige verbindingen aan te leggen tussen deze delen die momenteel onderbroken zijn.
Deze routes vermijden doorgaans de structurerende wegen en kiezen voor straten die vaak kronkeliger (omweg) maar mogelijks sneller (geen of weinig verkeer) en aantrekkelijker zijn qua reliëf.
Vier gemeentelijke fietsroutes (GemFR’s) van Ukkel
De GemFR Noord – Brugmann – Waterloo (10 tot 15 minuten)
Deze route is bedoeld om een rustig en veilig alternatief voor de De Frélaan te bieden voor fietsers die van de Brugmannlaan naar de Waterloosesteenweg en het Ter Kamerenbos willen rijden.
De GemFR Zuid – Sint-Jobsesteenweg (15 minuten)
Deze route biedt een alternatief voor de Sint-Jobsesteenweg voor fietsers die van oost naar west rijden. Ze vertrekt aan het station Sint-Job, de toekomstige GEN-stopplaats gelegen aan de kruising van de GFR’s 1 en C, loopt via de Visserijstraat, de Drossartgaarde en de Vissersstraat, kruist de Sint-Jobsesteenweg en loopt via de Geleytsbeekstraat voor een verbinding met het Frans Lyceum en verder naar het station Ukkel-Kalevoet via de Groelstveldlaan of de groene wandeling op het kruispunt Engeland/Sint-Job.
De GemFR Churchill – Sint-Job (10 tot 15 minuten)
Deze route is bedoeld om een fietsverbinding noord-zuid te bieden langs zo veel mogelijk verkeersvrije paden. Ze vertrekt aan de Churchillrotonde, het kruispunt van de GFR’s B en 2, biedt een verbinding met het sportcentrum van Léopold Club en het zwembad, doorkruist de rustige en ruim gebouwde wijk Kamerdelle en loopt via de pittoreske François Folielaan naar de zone 30 Visserij, waar de fietser ofwel naar het Sint-Jobsplein kan rijden, ofwel naar de Kauwberg en zelfs naar de wijk van de Diepestraat en de Sint-Jobsesteenweg.
De GemFR Station Linkebeek – Drogenbos (10 tot 15 minuten)
De route biedt een verbinding vanaf de top van de Moensberg en Homborch (station Linkebeek) naar de Put van Kalevoet. Ze gaat de wijk Melkriek binnen en wordt vervolgens in tweegesplitst: de ene tak loopt via de groene wandeling of de Melkriekstraat en via parking Stalle naar het commercieel centrum van Drogenbos, de andere tak loopt via de François Vervloetstraat en de Drie Koningenstraat naar het centrum van de gemeente Drogenbos.
Meer informatie
Raadpleeg voor meer informatie de website van «Fietskaart» van Brussel Mobiliteit
FietsGEN
Het FietsGEN is het Gewestelijk Expresnet voor fietsers dat gebruikmaakt van vlakke en rechtlijnige trajecten langs de spoorlijnen. Het is de bedoeling om een netwerk van snelle fietswegen te creëren dat de verplaatsingen met de fiets in het gewest drastisch zou doen toenemen.
Dit netwerk van snelle fietswegen beoogt zowel de korte verplaatsingen met de fiets als de niet-lokale afstanden over de gewestgrenzen. De FietsGEN-zone strekt zich uit over een straal van ongeveer 15 km rond Brussel.
In Ukkel zijn er 2 FietsGEN langs spoorlijn 26 en 124:
- De verbinding langs lijn 26 maakt het mogelijk om vanaf Linkebeek via Vorst naar het Zuidstation te rijden.
- Het GEN langs lijn 124 is de gelegenheid om een groene weg te creëren, die wordt gedeeld met de voetgangers in een zeer groene ruimte, die ook Linkebeek verbindt met Watermaal-Bosvoorde.
De twee trajecten van het FietsGEN kruisen elkaar ter hoogte van de toekomstige multimodale stopplaats Moensberg.
Meer informatie
Raadpleeg voor meer informatie de website van het gewest.
2021 wordt het jaar van de invoering van de eerste fietsstraten in Ukkel. Het gaat om de Montanalaan, de Brunardlaan, de Roberts Jonesstraat (deel tussen de Edith Cavellstraat en de Léo Erreralaan) en de Vanderkinderestraat.
Wat is een fietsstraat?
Artikel 2.61 van de wegcode definieert de term fietsstraat als volgt: «een straat die is ingericht als fietsroute, waar specifieke gedragsregels gelden ten aanzien van fietsers, maar waarop tevens motorvoertuigen zijn toegestaan. Een fietsstraat wordt gesignaleerd met een verkeersbord dat het begin aanduidt en een verkeersbord dat het einde aanduidt».
Deze gedragsregels worden bepaald door artikel 22novies van de wegcode, meer bepaald:
- in fietsstraten mogen de fietsers de ganse breedte van de rijbaan gebruiken voor zover deze slechts opengesteld is in hun rijrichting en de helft van de breedte langs de rechterzijde indien de rijbaan opengesteld is in beide rijrichtingen;
- motorvoertuigen hebben toegang tot fietsstraten;
- zij mogen de fietsers evenwel niet inhalen;
- de snelheid mag in een fietsstraat nooit hoger liggen dan 30 kilometer per uur.
Ze wordt op elk kruispunt aangegeven door de onderstaande verkeersborden:
Wat zijn de voordelen van een fietsstraat?
De aanleg van een fietsstraat is heel praktisch om een fietsnetwerk in de stad te ontwikkelen op trajecten van routes voor fietsers zoals de GemFR’s, de GFR’s en het FietsGEN wanneer ze door straten lopen. De inrichting ervan is vrij eenvoudig aangezien het gaat om de plaatsing van het juiste verkeersbord en het aanbrengen van wegmarkeringen.
Het voordeel voor fietsers is dat ze er voorrang hebben aangezien voertuigen hen niet mogen inhalen en dat ze de volledige breedte van de straat mogen gebruiken. Zo kan hun aanwezigheid en veiligheid versterkt worden.