Lokale Agenda 21

Als gemeenschap en om een positief effect te creëren zet de gemeente zich concreet in voor duurzame ontwikkeling en transitie. Het doel is de stadsbevolking te mobiliseren rond de mondiale uitdagingen waarmee de hele planeet wordt geconfronteerd. Om haar acties in de praktijk om te zetten, beschikt de gemeente over een belangrijk instrument: de Agenda 21. 

Het noodzakelijke welslagen van een dergelijk beleid hangt van ons allemaal af. Naast de acties die de gemeente kan uitvoeren of initiëren, zijn er acties die ieder van ons als burger kan ondernemen.

Duurzame ontwikkeling en transitie, wat is dat?

Duurzame ontwikkeling is een zaak van iedereen.

«Klimaatverandering», «voedselcrisis», «afname van biodiversiteit» en «toenemende sociale kloven» ... maken deel uit van de dagelijkse actualiteit. Het staat ondertussen vast dat de westerse levenswijze grotendeels verantwoordelijk is voor de achteruitgang van de hele planeet. 

In het licht van die vaststelling hebben we allemaal een rol te spelen: de overheid, de inwoners, de bedrijven, de verenigingen ...! Iedereen kan zich scharen achter de beginselen van duurzame ontwikkeling: rekening houden met de behoeften van iedereen en die van de toekomstige generaties, zowel in de zogenoemde «noordelijke» als in de «zuidelijke» landen, en de3 pijlers voor duurzame ontwikkeling combineren:

• economie;
• maatschappelijke gelijkheid;
• en respect voor het milieu.

De Transitie

De Transitie is een beweging van burgers die samenkomen en concrete, creatieve en gezellige acties uitwerken om de huidige uitdagingen van onze steden en de planeet op een positieve manier aan te pakken. De transitie wil dus breken met de huidige organisatie van onze samenleving, om te kunnen anticiperen op de grote omwentelingen die het gevolg zijn van de klimaatverandering en om de gevolgen daarvan te beperken. 

Het gaat erom onze samenleving samen weerbaar te maken en tegelijk een boeiende toekomst te creëren. 

Wat is de lokale Agenda 21?

21 : voor een duurzame 21ste eeuw

op lokaal niveau : uitgevoerd op lokaal niveau, zoals op het niveau van een gemeente, een school, een bedrijf, een vereniging, ...

De Agenda 21 van Ukkel is dus tegelijkertijd:

• Een instrument dat een antwoord biedt op grote mondiale vraagstukken op gemeentelijk niveau;
• Een reeks coherente en concrete acties en projecten waarin de 3 pijlers voor duurzame ontwikkeling zijn geïntegreerd en talrijke thema’s worden behandeld om «beter samen te leven», om «beter te leven in zijn omgeving», en voor een «betere lokale economie»;
• Een strategisch Actieplan, opgesteld op participatieve wijze, met een diagnose, doelstellingen en acties gericht op het grondgebied, de burgers en de lokale actoren (ondernemingen, winkels, scholen, verenigingen ...) en de administratie. Het illustreert wat de gemeente doet voor een duurzamere ontwikkeling;
• Een indicatief planningsprogramma voor de uitvoering van acties op korte, middellange en lange termijn. 

De Agenda 21 werd opgemaakt en aangenomen in het kader van de VN-conferentie inzake Milieu en Ontwikkeling in Rio de Janeiro in juni 1992. Door het ondertekenen van het Aalborg-handvest in 1994 hebben vele Europese steden zich ertoe verbonden om lokale actieplannen op middellange en lange termijn op te maken.

Er staat met name op het gebied van de klimaatverandering zoveel op het spel, dat niet langer kan worden gewacht met handelen. De Agenda 21 bevat tal van voorstellen.

Opmaak van de Agenda 21 van Ukkel

Het opmaken van dit plan was mogelijk dankzij de medewerking van studiebureaus en van een honderdtal burgers en plaatselijke actoren die actief hebben deelgenomen aan de verschillende forums en de 21-Comités die werden georganiseerd. Het is niet mogelijk acties te ontwikkelen die rekening houden met alle aspecten van een gebied zonder rekening te houden met de mening van de inwoners van dat gebied. Wij willen hen graag danken, net als al het gemeentepersoneel dat aan deze werkzaamheden heeft meegewerkt. De agenda 21 van Ukkel kon worden opgemaakt door het verkrijgen van een gewestelijke subsidie (Leefmilieu Brussel) in 2007, die het mogelijk maakte een Agenda 21-coördinator aan te werven.

De verschillende fases:

1. Het stellen van een gezamenlijke diagnose (2008) door het organiseren van verschillende werkvergaderingen (21-Comités) en presentatievergaderingen (burgerforums). Het doel was een inventaris op te maken van de situatie in de gemeente Ukkel, en om de sterke en zwakke punten, de mogelijkheden en belemmeringen voor een duurzame ontwikkeling in kaart te brengen.
2. Definiëren van de doelstellingen (2009) met organisatie van verschillende werkvergaderingen (21-Comités) in voltallige zittingen en in deelgroepen, over de 4 hoofdthema’s: «natuur en water», «Noord/Zuid-samenwerking en eerlijke handel», «Duurzame huisvesting” en "Energie».

De verschillende stappen zijn hierboven opgesomd: de verslagen van deze vergaderingen en documenten/presentaties zijn op verzoek verkrijgbaar bij:

•  duurzameontwikkeling@ukkel.brussels
•  02/605.13.57

Het Agenda 21-actieplan van Ukkel

Na een diagnose en de vaststelling van de doelstellingenwerd op 22 oktober 2009 een plan met 103 acties unaniem goedgekeurd door de gemeenteraad. 

Teveel is teveel. Daarom werd deze Agenda beperkt tot 5 thema’s:

1. goed bestuur en participatieve democratie.
2. duurzaam wonen voor iedereen.
3. vermindering van de energie-uitgaven en van het broeikaseffect.
4. bescherming en verbetering van het natuurlijk erfgoed.
5. lokale en internationale samenwerking.

Aangezien de Agenda 21 per definitie een evoluerend proces is, zal deze mettertijd moeten worden verrijkt met nieuwe duurzame acties, of zelfs moeten worden bijgewerkt. Elke Ukkels burger kan reageren op de keuzes die in de Agenda 21 worden voorgelegd en zijn opmerkingen en voorstellen kenbaar maken. Deze mogelijkheid om feedback te geven zal nieuwe mensen, bewoners, burgergroepen of actoren de kans geven om betrokken te worden en zal het mogelijk maken om een open en dynamisch proces te bevestigen.

Dit plan omvat verschillen de luiken:

• het Agenda 21-plan zelf;
•  een koolstofbalans; 
• het  Natuurplan (in het Frans) dat op 25 februari 2016 werd goedgekeurd door de gemeenteraad.

Voortgang van de Agenda 21 in Ukkel

Ontdek de rapporten en geboekte voortgangen sinds de goedkeuring van de Agenda 21 in 2009. 

Voortgang 2014-2017: 10 jaar Agenda 21 in Ukkel!

Het is al 10 jaar geleden dat de gemeente Ukkel begon met het opstellen en uitvoeren van een Agenda 21, een actieplan voor een duurzamere ontwikkeling van de gemeente! Die tien jaar werden gekenmerkt door verschillende gebeurtenissen, zoals de fase van de burgerparticipatie, de bekrachtiging van het actieplan Agenda 21 door de gemeenteraad in 2009, de goedkeuring van een koolstofvoetafdruk als aanvulling op de Agenda 21, de goedkeuring van een natuurplan in 2016, enz.

Parallel daarmee werden tal van acties op touw gezet en gecontroleerd. Er zijn ook verschillende evaluaties uitgevoerd, de laatste in 2014. Deze verjaardag is dan ook een goede gelegenheid om de resultaten van de afgelopen 3 jaar te evalueren en de balans op te maken van de vorderingen van niet minder dan 193 acties die in deze 3 strategische plannen zijn opgenomen. Hoewel er altijd ruimte is voor verbetering, zijn de resultaten meer dan bemoedigend! Tal van actoren (verenigingen, burgergroeperingen, scholen, enz.) hebben ook op eigen initiatief projecten en initiatieven ontwikkeld die bijdragen tot de duurzame ontwikkeling van Ukkel. Hun realisaties verdienen erkenning en waardering en worden ook in deze evaluatie belicht.

•  Raadpleeg het voortgangsrapport 2014-2017

Voortgang 2014

•  Raadpleeg de voortgang voor de periode 2009-2014 

Het actieplan raadplegen

•  Raadpleeg de informatiebrochure over de Agenda 21 en de koolstofbalans
•  Het Actieplan zoals goedgekeurd door de gemeenteraad (in het Frans)