Wilde vogels

Vogels behoren tot die kleine dingen die ons, midden in een stedelijke omgeving, een beetje doen denken aan het platteland. Het plezier dat iedereen kan beleven aan een ontmoeting of een zangpartij, is evenzeer te danken aan de diversiteit van de soorten, als aan de overvloed van elke soort, zolang we hun leefomgeving maar respecteren.

Vogelbescherming in Ukkel

Het aantal broedende vogels loopt terug in de steden De oorzaken zijn divers en deels onvrijwillig: een ervan is de vernietiging van nestplaatsen; een andere is de overvoeding van bepaalde soorten, zoals de duif. Het is dan ook belangrijk om vogels te beschermen tegen menselijke activiteiten met eenvoudige acties (zie hieronder 'In de praktijk').

Duiven

Duiven (geslacht Columba) zijn vogels uit de familie van de Columbideae, die oorspronkelijk in de bossen leefden, maar waarvan sommige soorten zich naar de open velden en steden hebben verplaatst.

Ze eten voornamelijk zaden, maar waar ze voedselafval kunnen bemachtigen, doen ze dat. Daardoor worden ze ook wel eens gevleugelde vuilophaler genoemd.

Duiven leven 5 tot 10 jaar en vormen (meestal) vaste koppels. Het mannetje en het vrouwtje verdelen alle taken, ook het voeren van de jongen met de 'melk' die ze met een klier in hun krop produceren.

Hoewel ze in oorlogstijd erg nuttig waren, vormen ze nu een probleem in de meeste grootsteden. De oorzaak van het duivenprobleem in de steden, is het voederen. Door al het bijkomende voedsel leven er te veel duiven in de steden, maar zijn er niet genoeg nestplaatsen. Als de duiven er opnieuw aan gewend zijn hun eigen voedsel te vinden, zorgen ze mee voor de schoonmaak van de steden.

Acties van de gemeente om de verspreiding van duiven tegen te gaan

Als de aanwezigheid van duiven problematisch wordt in een wijk en de bewoners de gemeente daarvan op de hoogte brengen, krijgen alle betrokken bewoners een brief. Deze brief die bedoeld is om de mensen te informeren en bewust te maken, herhaalt het voederverbod en de redenen daarvoor.

Als er duiven kunnen nestelen in een gebouw, dan neemt de gemeente contact op met de eigenaar van het gebouw om zo snel mogelijk een oplossing te vinden.

De gemeenschapswachten van de preventiedienst moeten mensen die duiven in de openbare ruimte voederen, informeren over het verbod en het risico op administratieve boetes. 

De groendienst is ook verantwoordelijk voor het plaatsen van borden die de mensen herinneren aan de wetgeving daaromtrent.

Mogelijke sancties op het voederen van duiven

Ter herinnering: het voederen van duiven is verboden door het Algemeen Politiereglement, zowel in parken als in de openbare ruimte in het algemeen. Wie de bepalingen niet naleeft, zal een administratieve boete van maximaal € 350 opgelegd krijgen.

Parkieten

Er broeden verschillende soorten parkieten in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. De parkieten die we bij ons zien, horen hier oorspronkelijk niet thuis, het zijn dieren die uit gevangenschap ontsnapten en die (min of meer) konden overleven in het Brusselse klimaat. Door een gebrek aan natuurlijke vijanden slaagden ze erin om zich succesvol voort te planten. 

De gemeenten beschikken niet over de nodige middelen om de parkietenpopulatie in toom te houden, daarom doet Leefmilieu Brussel dat. Deze instantie waakt er bovendien over dat de parkieten de inheemse diersoorten niet verdringen. 

Slechtvalk

Slechtvalken die vroeger een bedreigde diersoort waren, zijn sinds 2004 terug in Brussel. Het eerste koppel kwam in de Sint-Michiels en Sint-Goedelekathedraal wonen. Die terugkeer is het resultaat van de verbeteringen in ons milieu, waartoe iedereen kan bijdragen.

Zo is de actie 'Valken voor iedereen' ontstaan, die ervoor zorgt dat iedereen alle levensfasen van de ter plaatse geboren valken live kan volgen. Het educatieve schouwspel is voor iedereen toegankelijk. Het begint wanneer de eieren worden gelegd en duurt tot de valken zijn uitgevlogen, dus ongeveer elk jaar van maart tot juni.

Nadat men had gezien dat een koppel valken zich spontaan in de Sint-Jobkerk had genesteld, heeft de gemeente Ukkel zich bij de actie aangesloten en op haar beurt een camera geïnstalleerd.

Er wordt reikhalzend uitgekeken naar de start van elk seizoen wanneer het paar terugkeert om het nest in de kerktoren in te nemen.
Voor meer informatie over die actie kunt u de website  Valken voor iedereen bezoeken.

Huismussen

In enkele decennia tijd is de huismus zo goed als verdwenen uit de grote Europese steden. Volgens een studie van vzw Natagora heeft Brussel 95% van zijn populatie verloren. Deze alarmerende achteruitgang is ook te zien in de rest van het land. Wat is er aan de hand? Ornithologen en andere vogelliefhebbers roepen luid en duidelijk: onze mussen hebben hulp nodig!

Het samenleven is niet meer optimaal. Luchtvervuiling, het gebruik van pesticiden op boerderijen, het gebrek aan voedsel en insecten in de steden … Al deze factoren dragen bij aan het verdwijnen van onze mussen. Een ander probleem is dat onze steden steeds meer verstedelijken, huizen worden gerenoveerd, daken worden geïsoleerd, gevels worden gemoderniseerd, ze worden gladder en holtes verdwijnen. Onze huizen en steden worden hermetisch afgesloten van wilde flora en fauna. We verwijderen zogenaamd onkruid van trottoirs, verminderen de hoeveelheid braakliggend land in steden, snoeien onze heggen te vaak, maaien onze gazons te regelmatig … En toch zijn juist deze ruimtes een bron van voedsel voor mussen. En zonder voedsel zijn er geen vogels .

Hoe kunnen we hen helpen?

Plaats een mussenvriendelijk voederhuisje met een mengsel van zonnebloempitten. Bied ze toegang tot water door een kleine vijver in je tuin aan te leggen of door een schotel te plaatsen. De gemeente kan je helpen met  sa een subsidie voor de aanleg van een natuurlijke vijver.

Plant lokale variëteiten die zaden produceren en/of bessen of vruchten dragen. Het planten of onderhouden van hagen en struiken kan uitstekende beschutting bieden. De gemeente kan u een lijst met geschikte soorten bezorgen. Plaats een nestkast gericht op het oosten, zuidoosten of noordoosten. De nestkast moet minstens 3 m hoog zijn met een vlieggat met een diameter van 35 mm. Pas het gebouw aan, want bij renovatiewerkzaamheden, met name isolatie, worden de gaten geblokkeerd en verdwijnen de nestkasten... Afhankelijk van uw plannen zijn er verschillende oplossingen mogelijk. De gemeente kan u adviseren over uw projecten.

 Download het verslag over de telling van broedende huismussen in de gemeente Ukkel (2022) (in het Frans)